Kva skal du bygge?

Bygge hagestove eller vinterhage

Du kan bygge ein frittliggande bygning inntil 50 m2 utan å søke. Sjå Bygge utan å søke for meir informasjon. 

Bygningen skal ikkje kunne bli brukt til varig opphald eller bebuelse. Det betyr at bygningen ikkje kan innehalde kjøkken, stue, soverom eller våtrom. Hagestove og vinterhage blir vurdert som unnateke søknadsplikta dersom vilkåra for bygging inntil 50 m2 er oppfylt og tiltaket er i tråd med plan

Har du  spørsmål send oss gjerne ein e-post til post@solund.kommune.no

Skildring av tiltak

• Bod er eit bygg som er meint for oppbevaring av for eksempel hagereiskap, sportsutstyr, ved og liknande. Bod kan anten vere som eit tilbygg til huset eller garasjen Den kan og vere ein frittliggjande bygning på eigedomen. Ei bod kan ikkje bli brukt til bebuelse eller varig opphald.
• Uthus er ein frittliggjande bygning som ikkje skal bli brukt til varig opphald som overnatting.
• Pergola er definert som eit byggverk av stolpar eller søyler, som er overbygd med bjelkar/stokkar lagt med opne mellomrom. Dersom det blir lagt tak på byggverket er det ikkje lenger definert som pergola, og det vil vere medrekna som bebygd areal (BYA) på eigedomen.
• Eit anneks er vanlegvis eit eige frittliggjande bygg i tilknyting til hus eller hytte, og er meint for varig opphald (overnatting). Eksempel er at anneks fungerer som ekstra soverom slik at fleire personar skal kunne overnatte på ein bustad- eller fritidseigedom.
  Eit anneks kan ikkje bli innreia eller utforma slik den fungerer som ei sjølvstendig bueining. Anneks kan ikkje innehalde alle hovudfunksjonar etter byggteknisk forskrift. Dersom bygningen inneheld både soverom, kjøkken og bad blir den ikkje rekna som eit anneks, men som ei sjølvstendig bueining som bustad eller fritidsbustad.

Krev ikkje søknad

Her finn du informasjon om kva du kan bygge utan å søkje

Fylgjande krev søknad

Pergola
Dersom pergolaen får tak, som vil seie at det ikkje lenger har bjelkar/stokkar som er lagt med opne mellomrom, kan det vere søknadspliktig. Dette gjeld og i dei tilfelle pergolaen består av skyvbare lamellar.

For å avgjere om byggverk med tak (ikkje lenger definert som pergola) er søknadspliktig, sjå punkt "Bygge utan å søke". Du kan fortsatt bygge slik bygning utan å søke dersom det er innanfor vilkåra som frittliggjande bygning.

Frittliggjande bygning dersom:

• du skal bruke bygningen til opphaldsrom
• dersom bygningen skal bli brukt til overnatting
• bygningen inneheld kjøkken, stue, soverom eller våtrom

Anneks
Anneks krev søknad og løyve då det er meint for varig opphald. Anneks er eit byggverk som krev søknad med hjelp av fagfolk, søknad med ansvarsrett, då det er meint for overnatting. Du må då ta kontakt med fagpersonar som kan hjelpe deg med søknad, prosjektering og utføring.

Søknaden må bli utarbeidd av ein ansvarleg søkar.

Eit tilbygg er eit bygg som blir oppført knytt til eksisterande bygg, og som er understøtta og har eit eige beresystem. Avhengig av storleiken kan det vere du ikkje treng å søke, du kan søke og bygge sjølv, eller du må ha fagfolk til å gjere alt for deg.

Unnateke søknadsplikt

Du treng ikkje å søke om å sette opp tilbygg så lenge det

• Ikkje kjem i konflikt med arealplan, planføremål, plankart eller andre føresegner som byggegrenser, avstandskrav og utnyttingsgrad på eigedomen
• Tilbygget har eit bruksareal (BRA) eller bebygd areal (BYA) som ikkje er over 15 m2
• Er knytt seg til maksimalt to etasjar eller plan på den eksisterande bygningen
• Avstand til nabogrense må vere minst 4 meter (dersom ikkje anna grense i plan)

Eksempel: rom for varig opphald (som kjøkken, stue, soverom eller våtrom), understøtta veranda, opent overbygd inngangsparti, andre enkle takoverbygg med understøtting, søppelskur, ved- eller sykkelbod

Tillatt bruk på tilbygg utan søknadsplikt

Dersom det ikkje står noko særskild om det i arealplanen, kan tilbygg til bustad vere kjøkken, stue, soverom eller våtrom.

Eit tilbygg etter unntaket kan ikkje føre til at det godkjente føremålet med bygningen blir endra. Inneheld bygningen berre tilleggsdel frå før, kan den berre bli utvida med tilleggsdel. Ein garasje kan til dømes bli utvida med bod, men ikkje med eit soverom. Tilbygget kan heller ikkje innehalde ein eigen sjølvstendig bueining, eller på anna måte føre til at det blir oppretta ei ny bueining utan søknad.

Søknadspliktige tilbygg

Dette kan du søkje om sjølv

Dersom tilbygget ikkje er i samsvar med vilkåra for unntaket må du søke om løyve. Du kan søke om tilbygget sjølv dersom samla bruksareal (BRA) eller bebygd areal (BYA) ikkje er over 50 m2. Tilbygget kan i tillegg vere underbygga med kjellar.

Dette må fagfolk søkje om for deg

Dersom tilbygget er over 50 m2 må du ha hjelp av fagfolk til å søke og bygge tilbygget. Dette er eit tiltak med krav om ansvarsrett. Ein ansvarleg søkar som til dømes arkitekt, ingeniør, byggmester eller liknande må då hjelpe deg med søknaden.

Skal du bygge i LNF-område?

Dersom du vil bygge ein garasje, tilbygg eller andre mindre tiltak i LNF område må du som regel søke om dispensasjon. Årsaka er at i LNF område er det berre tillate med tiltak som er meint for gardsbasert næringsverksemd. Om du då har ein bustadeigedom som ligg i LNF, er ikkje garasjen eller tilbygget meint som eit landbrukstiltak.

Om eigedomen er brukt og meint for heilårsbustad, kan du søke om dispensasjon samstundes med byggesøknaden. Det vil vere kurant å få dispensasjon for bygging av mindre tilbygg og garasje på slike eigedomar. Det er ein føresetnad at det ikkje kjem i konflikt med dyrka mark eller andre landbruksinteresser.

Vi vil då handsame dispensasjonen samstundes med byggesøknaden, og du vil bli fakturert for medgått tid. Handsaming av dispensasjonen vil med det bli langt rimelegare enn i andre saker.

Oppføring av mindre frittliggjande garasje/carport kan vere unnateke søknadsplikta dersom vilkåra er til stades. Dersom det er i strid må du søke om løyve.

Uavhengig om garasjen er unnateke søknadsplikta eller ikkje, må du ta omsyn til dei planføresegner som gjeld for din eigedom. Arealplanar som kommuneplanens arealdel eller reguleringsplan, kan ha særskilde føresegner om storleik, høgde, avstand til veg, sjø eller vassdrag.

Før du kan begynne å bygge, endre eller rive utan å søke må du kontrollere om det du skal gjere oppfyller alle krav og føresegner for å vere unnateke søknadsplikt.

Fylgjande må vere innfridd

• Det du skal bygge må vere i samsvar med gjeldande planføresegner for din eigedom. Finn kva planar som gjeld for din eigedom her. Det må vere i samsvar med planføremål, utnyttingsgrad, byggegrenser, avstandsreglar, høgdereglar, krav til utforming osv. 
• Etter plan- og bygningslova § 1-8 kan du ikkje bygge nærare sjø enn 100 meter frå strandlina. Det kan vere at arealplanen for din eigedom har andre reglar. Det kan vere byggegrense til vassdrag i arealplanen.
• Dersom det du skal bygge ikkje er i samsvar med planen for området, kan du søke om dispensasjon. Dersom du får innvilga dispensasjon kan du utføre byggearbeidet utan å søke.
  Du finn meir informasjon om dispensasjon her.
• Det kan vere du treng løyve eller samtykke frå andre styresmakter. Det kan vere landbruksstyresmakta, vegstyremakta, kulturminnestyresmakta m.m.

Skal du bygge i LNF-område?

Dersom du vil bygge ein garasje, tilbygg eller andre mindre tiltak i LNF område må du som regel søke om dispensasjon. Årsaka er at i LNF område er det berre tillate med tiltak som er meint for gardsbasert næringsverksemd. Om du då har ein bustadeigedom som ligg i LNF, er ikkje garasjen eller tilbygget meint som eit landbrukstiltak.

Om eigedomen er brukt og meint for heilårsbustad, kan du søke om dispensasjon samstundes med byggesøknaden. Det vil vere kurant å få dispensasjon for bygging av mindre tilbygg og garasje på slike eigedomar. Det er ein føresetnad at det ikkje kjem i konflikt med dyrka mark eller andre landbruksinteresser.

Vi vil då handsame dispensasjonen samstundes med byggesøknaden, og du vil bli fakturert for medgått tid. Handsaming av dispensasjonen vil med det bli langt rimelegare enn i andre saker.

Bygge garasje utan å søke

For at du skal kunne bygge utan å søke må alle vilkåra vere oppfylt. Om eit eller fleire vilkår ikkje er oppfylt må du søke om byggeløyve.

• Bygningen er frittliggande 
• Bygningen blir plassert på bebygd eigedom (småhus) 
• Bruksareal eller bebygd areal ikkje overskrid 50 m2 
• Bygningen skal ikkje innreiast for varig opphald 
• Mønehøgda ikkje overskrid 4,0 meter 
• Gesimshøgda ikkje overskrid 3,0 meter 
• Bygningen blir oppført i ein etasje og utan kjellar 
• Bygningen ikkje blir plassert nærare enn 1 meter frå nabogrensa 
• Bygningen ikkje blir plassert nærare enn 1 meter frå anna bygningen på same eigedom 
• Bygningen ikkje blir plassert over vass- og avlaupsleidningar

Tillatt bruk

Bygningen skal ikkje kunne bli brukt til varig opphald eller bebuelse. Det betyr at bygningen ikkje kan innehalde kjøkken, stue, soverom eller våtrom. 

Når du er ferdig å bygge må du sende melding til kommunen

Oppføring av garasje med søknadsplikt

Dersom du skal føre opp ein bygning med storleik 50-70 m2 må du søke om byggeløyve. Dersom bygningen ikkje er meint for overnatting kan du som privatperson søke sjølv.

Du finn meir informasjon om korleis du går fram for å søkje her

Ikkje søknadspliktig arbeid

• Installering, endring og reparasjon av eldstad i eksisterande bygning innanfor ei branncelle eller bueining 
  • Døme på endring og reparasjon av eldstad er:
    Reinstallering, oppføring av brannmur, innmuring av pipestuss, friluftstilførsel, fundamentering av peis og arbeid som er naudsynt for å installere eldstaden 
• Reparasjon av pipe, så lenge ikkje pipa vert endra. 
  • Om pipa vert endra, som nytt røykrøyr eller glidestøyp, må du søke om løyve med hjelp av ansvarlege fagpersonar 
• Frittliggjande utepeis som er plassert minst 4 meter frå nabogrense, og som ikkje er til fare eller urimeleg ulempe for omgjevnaden. 

Søknadspliktig arbeid med hjelp av fagfolk

• Oppføring av skorstein/pipe 
• Innmontering av nytt innerrøyr 
• Riving av pipe/skorstein
• Gjenoppbygging av skorstein under taket 
• Anna reparasjon av pipe som ikkje omtala ovanfor 
• Installering, endring og reparasjon av eldstad som gjeld meir enn ei brukseining eller branncelle i eksisterande bygg 

Søknadspliktige arbeider med pipe og eldstad må bli sendt inn av føretak med ansvar for søknad, prosjektering og utføring.

Kva søknaden må innehalde

• Søknad om løyve til tiltak
• Erklæring om ansvarsrett
• Gjennomføringsplan
• Dokumentasjon på brannteknisk godkjenning for produktet som skal brukast, d.v.s sertifikat med godkjenningsnummer. Dersom pipe eller produkt ikkje er godkjent av SINTEF, må du stadfeste at det er testa og godkjent i samsvar med europeisk standard

Fasadeendring er i utgangspunktet søknadspliktig. Det er likevel to unntak frå søknadsplikta, og det føreset at det er i samsvar med gjeldande arealplan: 

• Ei fasadeendring som ikkje fører til at bygningen sin karakter blir endra 
• Tilbakeføring av fasade slik det tidlegare var, dette må dokumenterast

Du som tiltakshavar er ansvarleg for at fasadeendringa er i samsvar med føresegner gjeve i eller i medhald av plan- og bygningslova. Fasadeendringa må heller ikkje kome i strid med anna regelverk.

Om fasadeendringa du skal gjere er søknadspliktig er avhengig av ei konkret vurdering av korleis endringa vil påverke utsjånaden til bygningen. Det er underlagt noko skjønn. Bygningen sin karakter, utsjånad og plassering vil bli lagt vekt på. Hustype og utsjånad til omgjevndaen rundt vil og spele ei inn.  

Bygningar som i seg sjølv ikkje representerer ein eigenverdi bør kunne gjennomgå mindre fasadeendring utan at det blir vurdert at karakteren til bygningen blir endra. På verneverdige/historiske bygningar, bygningar med spesielle kvalitetar og bygningar i sentrumsområde, vil mindre fasadeendringa som regel vere søknadspliktige.

Mindre fasadeendring på rekkehus, fleirmannsbustadar og liknande kan vere søknadspliktig dersom det vert skilnad på dei ulike bueiningane.

Ikkje søknadspliktige fasadeendringar

Her finn du mindre fasadeendringar som blir vurdert som ikkje-søknadspliktige. Det er ein føresetnad at bygningen ikkje har historisk verdi, eller at eksteriørkarakteren til bygningen blir endra. 

• Utskifting av vindauge/dør der dei nye har same storleik og utsjånad 
• Innsetting eller fjerning av mindre kjellarvindauge 
• Innsetting eller fjerning av lufteventilar 
• Tilbakeføring av fasade til dokumentert opphaveleg utsjånad 

Søknadspliktige fasadeendringar

• Utskifting av vindauge/dør i anna storleik eller utsjånad der bygningen sin eksteriørkarakter blir endra 
• Innsetting og fjerning av vindauge der eksteriørkarakteren blir endra 
• Endring frå vindauge til dør, eller omvendt, der eksteriørkarakteren blir endra 
• Karnapp og utkraga konstruksjonar 
• Arker og andre takoppbygg 
• Andre fasadeendringar 

Er du i tvil om endringa er søknadspliktig, ta gjerne kontakt med oss. For spørsmål som gjeld søknadsplikt vil vi gjerne ha ein skriftleg førespurnad. Legg ved teikningar/bilete av bygningen før og etter. Send e-post til post@solund.kommune.no

Skal du bruke bygget eller deler av det til noko anna enn det bygget er godkjent til? Vil du gjere loft eller kjellar om til soverom eller stove? Eller vil du dele opp bustaden i fleire bueiningar?

Skal du gjere bustaden din om til fritidsbustad, eller omvendt?

På direktoratet for byggkvalitet sine nettsider kan du enkelt sjekke om du treng å søke om bruksendring

Sjekk om du må søkje om bruksendring her

Avgrensingar i kommune- og arealplanar

Det kan vere avgrensingar i kommune- eller reguleringsplan på kva du kan bygge. Dersom du ønsker å bruke arealet til noko anna enn det arealplanen seier eller eigedomen er regulert til, må du òg søke om dispensasjon. Dette kan til dømes vere bruksendring frå bustadføremål til næring. 

Du finn reguleringskart og -føresegner via kommunekart Du kan óg få reguleringskart og føresegner ved å ta kontakt med Solund kommune

Du kan sende byggesøknad sjølv dersom

• Du endrer rombruken frå tilleggsdel til hovuddel innafor same branncelle (til dømes frå bod eller vaskerom til stove, soverom eller liknande).
• Du slår saman fleire bueiningar. 

Dersom du skal slå saman bueiningar må fylgjande leggast ved søknaden:

• Opplysingar om gardsnummer, bruksnummer, eigar og adresse.
• Situasjonsplan.
• Målsette planteikningar av kvar etasje som viser kva romma vert brukt til i dag. Teikn også inn dører, vindauge og trapper, inngang osv. Dersom du har planteikningar av huset kan du bruke desse som utgangspunkt og teikne inn alle endringane slik huset vert brukt i dag.
• Følgeskriv der du beskriv historikken til eigedomen/bygningen. Korleis den var bygd, endringar som er gjort undervegs og dagens situasjon.

Du må sende byggesøknad med hjelp frå fagfolk dersom

• Du skal lage ei ny eining/leilegheit eller sekundærleilegheit, til dømes ei utleigeleilegheit.
• Du skal bruke huset eller delar av det til noko anna enn det du gjer i dag. Til dømes frå næringsbygg til bustad, eller frå bustad til serveringsstad eller butikk.
• Du skal endre på bereveggar eller berande golv.
• Du ønsker å få godkjent ein eksisterande utleigedel som ei sjølvstendig bueining etter plan- og bygningslova.

Er det feil opplysningar i eigedomsregisteret

Har du oppdaga feil i samband med utsending av kommunale gebyr? Blir du til dømes fakturert for to bueiningar, men har berre ein?

Kommunen brukar alltid opplysningane som ligg i matrikkelen. Matrikkelen er Norges offisielle register over fast eigedom, det vil seie bygningar, bustader og adresser.

Finn du at det som er registrert i matrikkelen om bygningen din er feil så kan du sende brev/e-post til kommunen om dette.  Du må kunne dokumentere feilen med tidlegare gitt løyve og godkjente teikningar. 

Dersom du skal lage ny, utvide eller endre avkøyrsle som går til offentleg veg må du søke om løyve etter veglova § 40.  Med avkøyrsle er det her meint forbinding mellom byggetomt/eigedom og offentleg veg. Dette gjeld og der private vegar møter offentleg veg.

Kva er søknadspliktig

Dersom det skal bli gjort tiltak som endrar forholda til avkøyrsla må du sende inn søknad for godkjenning. Det kan vere fysisk endring eller endra bruk. Dersom opparbeiding av avkøyrsla er ein del av ei større byggesak treng du ikkje søke spesielt om løyve så lenge vegen er kommunal.

Eksempel der du må søke om særskild løyve med eigen søknad:

• Etablering av ny avkøyrsle
• Flytting av eksisterande avkøyrsle
• Endring av eksisterande avkøyrsle
• Etablering av ein eller fleire bueiningar som skal bruke eksisterande avkøyrsle (utvida bruk).

Korleis søkje

For å søkje om ny eller utvida bruk av avkøyrsle skal du bruke elektronisk skjema på nettsidene til Statens vegvesen. Søknaden vil då bli sendt til kommunen, fylkeskommunen eller vegvesen etter kven som er vegeigar og vegmynde til å handsame søknaden.

Sjå statens vegvesen om avkøyrsle

Dette skal søknaden innehalde

• Situasjonsplan i passande målestokk der avkøyrsla er teikna inn med breidde og frisikt trekantar. Planen skal óg vise sporingskurve/svingradius som viser at ein kan snu på eigen grunn.
• Situasjonsplan må vise eventuelle bygg, murar og andre sikthindringar.
• Vis eventuell gammal avkøyrsle som skal bli stengt av
• Lengdeprofil som viser avkøyrselen sitt stigningsforhold
• Dokumentasjon av nabovarsling og eventuelle merknadar
• Dersom søknaden gjeld ei anna plassering enn vist i gjeldande reguleringsplan må du og sende dispensasjonssøknad.
• Dersom ønska løysing er i strid med krav i forskrift om avkøyrsle frå offentleg veg, må du og søke om dispensasjon.
• Dersom avkøyrsla omfattar areal på annan manns grunn må det bli dokumentert at det føreligg ei tinglyst avtale.

Krav til utforming av avkøyrsle frå kommunal veg

Tal og plassering

Alle eigedomar skal i utgangspunktet ha ei avkøyrsle. Der det er mogeleg bør fleire eigedomar gå saman om ei felles avkøyrsle. . Vi vil i særleg grad unngå avkøyrsler til hovud- og samlevegar, samt kollektivårer.
Avkøyrsla må bli lagt mest mogeleg vinkelrett på offentleg veg, og vere tydeleg fysisk avgrensa. 

Breidde

Avkøyrsle skal bli plassert vinkelrett på kommunal veg. Den skal og vere tydeleg fysisk avgrensa til eigedomen for å sikre at all køyring til eigedomen skjer på dette punktet. Avkøyrsla bør heller ikkje bli plassert nær innerkurve dersom det er plassert hindringar for sikta.
For bustadar og fritidsbustadar skal avkøyrsla ikkje vere breiare enn 4 meter

Stigning og fall

Stigning: På dei første 2 meter frå vegkanten skal avkøyrsla ha eit jamt fall vekk frå vegkanten på 2,5%. Vertikalkurve med radius ≥ 40 m (lågbrekk) eller ≥ 60 m (høgbrekk) vert brukt som overgang til avkøyrsla sitt vidare forløp.
Dei nærmaste 50 meter frå vegen skal avkøyrsla ha fall eller stigning som ikkje er større enn 1:8 (12,5 %). Stigninga skal bli dokumentert i søknad i lengdeprofilen.

Krav til sikt

Det skal vere siktsone mellom vegen og avkøyrsla. Det skal ikkje vere sikthindring høgare enn 0,5 meter innanfor siktsona. Det skal ikkje vere terreng, innretningar, snø eller vekstar som er høgare enn dette. Storleiken på siktsona er avhengig av vegen si fartsgrense og trafikkmengde på staden.

Parkeringsplass og snuareal

Det må bli vist på situasjonsplan at eigedomen oppfyller krav til tal parkeringsplassar.

Det er eit generelt krav om at ein må kunne snu på eigen grunn. Dette for å unngå rygging og manøvrering på offentleg veg. Det må bli vist på situasjonsplan at det er avsett og tilstrekkeleg areal til å snu på. Dersom ein skal bruke nabo sin grunn til å snu bør ein legge ved tinglyst erklæring.

Stikkrenne

Dersom avkøyrsla vil bli etablert over veggrøft skal det bli lagt ned køyresterk stikkrenne under avkøyrsla. Minste diameter på røyr skal vere 160 mm (6"). Med køyresterkt røyr er det meint vegrøyr eller tilsvarande røyr med muffe. Stikkrenna skal gå minimum 0,4 meter utanom fyllinga til avkøyrsla.

Avkøyrsle i samband med garasje eller carport

• Dersom garasje eller carport blir plassert med innkøyring vinkelrett på vegen er det krav om minimum 5 meter avstand frå garasjeport/opning til vegkanten.
• Dersom garasje eller carport blir plassert med innkøyring parallelt med vegen er det sett krav om minimum 1,5 meter avstand frå bygningen til eigedomsgrensa mot veg. Vi gjer merksam på at reguleringsplanar kan ha strengare krav til avstand mot veg.

Avkøyrsle i strid med regelverket

Dersom avkøyrsla blir bygd eller nytta i strid med løyve og krav til utforming, kan kommunen gje pålegg om at avkøyrsla skal bli stengt, endra eller flytta på den ansvarlege sin kostnad etter veglova § 42.

Skildring

• Veranda er ein open eller overbygd opphaldsplass som tilbygg til hus eller bygning. Taket kan vere understøtta av stolpar, eller verandaen kan vere lukka med store vindauge i veggflatene (glassveranda). Frå veranda kan ein som regel ta seg inn til stue eller anna rom.
• Terrasse er ein konstruksjon for uteareal på eller over bakkenivå. I forbinding med bygningar er det ein planert avsats framfor fasaden. Frå terrassen er det som regel inngang til stue eller anna rom, som fører ut i hage.
• Platting er ein anna form for terrasse som ligg heilt på bakkenivå.

Føresetnader

Hugs at for å bygge utan å søkje må du

1. Sjekke planar og føresegner for eigedomen
2. Passe på at du følgjer alle krav til avstandar og byggegrenser
3. Ikkje bygger større enn det som er tillate på eigedomen
4. Kontroller at det du vil bygge er unnateke søknadsplikt
5. Melde frå til kommunen om kva du har bygd når det er ferdig

Ikkje søknadspliktig

Veranda

Veranda er rekna som eit tilbygg til eksisterande byggverk. Tilbygg som verken har samla bruksareal (BRA) eller bebygd areal (BYA) over 15 m2 kan du bygge utan å søke. Tilbygg er ein konstruksjon som er sett opp ved sidan av eit eksisterande byggverk, og som er understøtta og har eige beresystem. Tilbygget kan ikkje overstige to etasjar eller plan på det eksisterande byggverket.

Sjå vilkåra for kva tilbygg du kan bygge utan å søke på Bygge utan å søke. Det er viktige krav til avstandar osv.

Terrasse

Terrasse inntil bygning kan du bygge dersom den har ei høgde på inntil 1 meter frå eksisterande terreng, og kan ikkje stikke lengre ut enn 4,0 meter frå ytterveggen til bygningen (fasadelivet). Terrassen kan ha eit rekkverk på inntil 1,2 meter, men kan ikkje vere overbygd. Avstanden til nabogrensa skal vere minst 1 meter, men ofte må du ha større avstand grunna byggegrenser eller andre avgrensingar.

Platting

Platting på bakken som er maks 0,5 meter over bakken kan du bygge utan å søke. Dette gjeld så lenge ikkje arealplan i kommunen har andre grenser. Du kan plassere platting heilt inntil nabogrensa. Slike plattingar blir ikkje rekna som eit areal, og inngår difor ikkje i utnyttingsgrada på eigedomen din.

Søknadspliktig

Alle tiltak som ikkje er i samsvar med skildringa ovanfor vil vere søknadspliktige.

Ein forstøtningsmur (støttemur) er ein mur som held oppe lausmassar og liknande i ei skråning, eller terreng i terrasser.

Oppføring, endring og fjerning av mindre forstøtningsmur kan vere unnateke søknadsplikt dersom følgjande er oppfylt: 

• Muren har ein avstand frå nabogrense på minst 1,0 meter når muren har ei høgde på inntil 1,0 meter 
• Muren har ein avstand frå nabogrense på minst 4,0 meter når muren har ei høgde på inntil 1,5 meter 
• Forstøtningsmuren må ikkje vere i strid med reguleringsplan eller anna lovverk 

Som tiltakshavar er du ansvarleg for at forstøtningsmuren er i samsvar med føresegner gjeve i eller i medhald av plan- og bygningslova. Den kan heller ikkje vere i strid med anna regelverk. Du bør kontrollere om det er konkrete føresegner om mur i reguleringsplan for din eigedom.

Anna regelverk kan for eksempel vere veglova. Muren kan ikkje hindre sikt mot veg, eller vere til ulempe for omgjevnaden. 
Ver merksam på at muren ikkje blir bygd i strid med byggegrense i reguleringsplan. Om det ikkje er noko byggegrense i reguleringsplan er det veglova sine avstandskrav som gjeld. 

Søknadspliktig støttemur

Dersom støttemuren du skal bygge er søknadspliktig vil det vere krav om at det er fagfolk som står for søknaden, prosjektering og utføring. Det betyr at du sjølv som privatperson ikkje kan søke eller utføre arbeidet sjølv.  

For oppføring av enklare støttemur etter vårt skjønn, kan kommunen likevel godta at du sjølv står ansvarleg for oppføringa (tiltak utan ansvarsrett). Be kommunen om ei vurdering om du er i tvil.

Sikring mot fall

For høgder over 0,5 meter er det krav om sikring mot fall. Det er ditt ansvar at det blir løyst på ein forsvarleg måte. Dette gjeld sjølv om muren ikkje er søknadspliktig.

Krav om sikring går fram av byggteknisk forskrift TEK17 § 8-3

Terrengendring kan vere fyllingar av masse, planering, graving, masseuttak, steinbrot eller sprenging av terreng. Har du mistanke om forureining i grunnen der du skal gjere eit inngrep eller bygge, må du først undersøke grunnen.

Ikkje søknadspliktig terrenginngrep

Det er berre mindre planering og fylling som er omfatta av unntaket frå søknadsplikta. Dersom tiltaket har eit omfang som ikkje kan bli vurdert som mindre vil det vere søknadspliktig. Kva som blir tolka som mindre, vil vere avhengig av tiltaket sin karakter og verknad på omgjevnaden.

Til dømes vil planering av ei tomt vere eit søknadspliktig arbeid. Det same gjeld derom inngrepet er i eit sårbart område som til dømes naturområde, område med truga artar, forureining, vassdrag osv.

For at terrenginngrep skal vere unnateke søknadsplikt må:

• Tiltaket gjeld ei mindre fylling eller planering av terreng
• Avstand frå fyllinga/planeringa må vere minst 1 meter frå nabogrensa
• Avvik frå opphaveleg terreng er
  • maks 3,0 meter i spreidd strøk
  • maks 1,5 meter i tettbygd strøk
  • maks 0,5 meter i område med rekkehus, kjedehus og tett busetnad
• Tiltaket ikkje hindrar fri sikt mot veg
• Tiltaket ikkje vert ført opp i strandsone

Berekning av høgdeforskjellen gjeld slik at terrengendringa ikkje på nokon stad kan overstige den gitte høgdeavgrensinga. Det er kun mindre fyllings- og planeringsarbeider som er omfatta av unntaket. Arbeid som har eit omfang i areal som gjer at det ikkje kan bli sett på som mindre, vil vere søknadspliktig sjølv om terrenginngrepet er innanfor høgdekrava ovanfor.

Søknadspliktig terrenginngrep

Inngrep og endringar i terrenget som fører til større endringar enn dei som er nemnd i punkta over må du søke løyve om. Du må som regel ha hjelp av fagfolk til å både søke og utføre terrenginngrepet.

I nokre tilfelle kan kommunen etter ei særskild vurdering la deg som tiltakshavar sjølv stå for både søknad og terrenginngrepet.

Ved oppføring av ein driftsbygning i landbruket skal vi vurdere om tiltaket er tilpassa arealføremålet, og garden sitt ressursgrunnlag. 

Kommunen legg Garden som ressurs til grunn for vurdering av dette.

Bygge utan å søke

Du treng ikkje søke dersom det gjeld oppføring, endring, fjerning eller riving av tiltak, dersom tiltaket ikkje er i strid med lova sine føresegner med forskrifter, arealdelen i kommuneplanen og reguleringsplan, løyver og anna regelverk.

• Frittliggande bygning som er direkte knytta til jordbruks- eller skogbruksområde dersom
  • samla bruksareal (BRA) og bebygd areal (BYA) er under 15 m2
  • bygget vert oppført i ein etasje utan kjellar
  • kan bli brukt til overnatting
  • føresetnad at det kan bli konstatert tilknytt til landbruksdrifta, og ikkje meint som hyttebygging, til dømes skogskoie og gjetarhytte

Du kan sende byggesøknad sjølv dersom

• du skal bygge, rive eller vesentleg endre/reparere driftsbygning på inntil 1000 m2 bruksareal (BRA)
• du skal bygge tilbygg til driftsbygning, og arealet på eksisterande driftsbygning inkludert tilbygget ikkje vert meir enn 1000 m2 bruksareal (BRA)

Du må sende byggesøknad med hjelp av fagfolk dersom

• du skal bygge, rive eller vesentleg endre/reparere driftsbygning på meir enn 1000 m2 bruksareal (BRA)
• du skal bygge tilbygg til driftsbygning der samla bruksareal inkludert tilbygget vert meir enn 1000 m2 bruksareal (BRA)

Riving av bygning kan vere både søknadspliktig, og unnateke søknadsplikt. 

Rive utan å søke

Du kan rive bygning utan å søke, dersom oppføringa av tilsvarande bygningen ligg innanfor dei same vilkåra for bygging utan søknad. Eksempel på vilkåra som må vere oppfylt for å rive utan søknad:

• Bygningen er frittliggande
• Bygningen er plassert på bebygd eigedom (småhus)
• Bruksareal eller bebygd areal maks 50 m2
• Bygningen er ikkje innreia for varig opphald (ikkje vere for overnatting)
• Mønehøgde maks 4,0 meter
• Gesimshøgde maks 3,0 meter
• Bygningen er oppført i ein etasje, og utan kjellar
• Bygningen ligg lenger vekk enn 1 meter frå nabogrensa
• Bygningen ligg lenger vekk enn 1 meter frå anna bygning
• Bygningen er ikkje plassert over vass- og avlaupsleidning
• Oppført etter år 1900
• Tilbygg med samla bruksareal (BRA) eller bebygd areal (BYA) under 15 m2. 

Bygningar som du kan rive utan å sende søknad må vere i samsvar med vilkåra. Dette er typisk enkle garasjar, carport, uthus, landbruksbygg og liknande. Det er ditt ansvar å forsikre om at vilkåra er oppfylt. Dersom bygningen er av eldre karakter vil det vere søknadspliktig.

Sjølv om du kan rive utan å søke, må du gje beskjed til kommunen når rivinga er ferdig.

Søke og rive sjølv

Hovudregelen er at du kan rive utan å bruke fagfolk, dersom du kunne bygd det sjølv utan bruk av fagfolk. Dette er typisk tilbygg inntil 50 m2, og enkle frittliggande bygningar inntil 70 m2.

Reglane går fram av byggesaksforskrifta § 3-1.

Her finn du meir informasjon om kva du kan gjere sjølv utan fagfolk.

Søke og rive med hjelp av fagfolk

For alle større rivetiltak må du ha eit ansvarleg føretak til å søke og utføre sjølve rivinga. Søknaden må bli utforma av eit føretak med kompetanse til å gjennomføre slik søknadsprosess (ansvarleg søkar). Det kan vere ein byggmester, entreprenør eller arkitekt.

Dette er bygningar som tilbygg over 50 m2, garasjar/uthus over 70 m2, bustadhus, kårhus, hytter, konstruksjonar og liknande. 

Generelt om teikningar i byggesaker

Det er viktig at kommunen får teikning av alle planlagde endringar eller nybygg utforma slik det er enkelt å sjå kva du søker om. Du må sende inn plan-, snitt og fasadeteikningar ved byggesøknaden.

Kva du må ha med på teikningane vil variere noko etter kva type tiltak du skal bygge. Nokre gonger kan det vere naudsynt å sende fleire teikningar som til dømes terrengprofil, perspektivteikning og liknande.

Teikning som vedlegg til søknad om tiltak bør vere utarbeidd i målestokk 1:100 eller 1:200. Målestokken må bli vurdert ut frå det som er mest tenleg i forhold til storleiken på tiltaket.

Teikningar skal vere fagmessig utført, og gje eit korrekt bilete av bygningen eller konstruksjonen. Det vil seie at alle strekar skal vere rette, og relevante mål skal vere påført.

Når tiltaket gjeld fasadeendring, tilbygg, påbygg og andre endringar til eit opphaveleg bygg, må teikningane tydeleg vise kva som er eksisterande og kva som er nytt. Marker område med farge eller markerte strekar.

Følgjande opplysningar skal vere oppgitt i tittelfelt:

• gnr. og bnr
• adresse, postnummer, poststad
• tiltakets art (påbygg, tilbygg, nybygg)
• teikningsnummer, og revisjonsnummer
• målestokk, dato og eventuell revisjonsdato
• signatur

Planteikningar

På planteikningar skal det gå fram:

• alle etasjeplan med etasjenummer påført
• plassering av snitt
• yttermål på bygget og yttermål på for eksempel tilbygg
• ytterveggar med riktig tjuknad
• planløysing - rominndeling som viser kva dei blir brukt til (bad, soverom osv.)
• separate bueiningar dersom det er fleire

Når tiltaket gjeld innvendige endringar i eksisterande bygg, skal du levere planteikning av heile etasjen der endringane skal skje. Marker tydeleg kva endringar du søker om.  
Søker du om tilbygg skal planteikning vise heile etasjen. Både eksisterande areal og tilbygget.  Marker tydeleg kva som er tilbygget du søker om. 

Fasadeteikningar

Fasadeteikninga skal vise:

• alle fasader på bygget, det vil seie ei teikning for kvar fasade med påført himmelretning
• bygget sitt eksteriør/arkitektur med utsjånad og materialval
• ved tilbygg skal du sende teikning der alle fasadar er synlege. Det må tydeleg gå fram kva som er tilbygget
• terrenglinjer som viser eksisterande og framtidig planert terreng
  • Terrenglinjer skal vise høgder etter koter på situasjonskart. Teikne eksisterande og framtidig terreng med forskjellige strekar slik det går tydeleg fram. Der tiltaket er nær eigedomsgrense eller byggegrense skal du vise denne

Snitteikningar

På snitteikningar skal det gå fram:

• innvendige høgder: fri høgde i kvar etasje 
• utvendige høgder: møne- og gesimshøgde  
• byggverket si høgdeplassering i meter over havet (kotehøgde). Målsetting frå overkant fundament eller golv 
• ytterveggar med riktig tjukkleik 
• tak med riktig tjukkleik og takvinkel 
• terrengliner som viser eksisterande og framtidig planert terreng.
  • Det skal vise høgder etter koter på situasjonskartet. Teikne eksisterande og framtidig terreng med forskjellige strekar slik det går tydeleg fram. Der tiltaket er nær eigedomsgrense eller byggegrense skal du vise denne 

Terrengsnitt

Nokre gonger vil ikkje høgdeplasseringa av tiltaket bli sett i samanheng med bygningar rundt naboeigedom, veg og liknande. Det kan då vere naudsynt å lage terrengsnitt som tydeleg viser høgdeplasseringa i forhold til omgjevnaden. Terrengprofil skal vise eksisterande og nytt terreng.

Perspektivteikning

I enkelte saker kan det vere naudsynt å sende perspektivteikning av tiltaket. Dette skal vise tiltaket i forhold til omgjevanden rundt, gjerne som 3D visning. Den erstattar ikkje fasade- og planteikning, men kan illustrere korleis det du skal bygge vil sjå ut. Perspektivteikning er mest aktuelt i byggesøknad for større byggeprosjekt som hus/hytter og liknande.

Situasjonsplan

Situasjonsplan blir brukt som grunnlag som skal ligge ved alle bygge og delesaker. Situasjonsplan blir utarbeida av tiltakshavar eller ansvarleg søkar, og skal vise heile tiltaket nøyaktig innteikna. Det skal vere påført mål og avstandar. Situasjonsplanen skal i den grad det er relevant for handsaminga bli påført opplysningar om tiltaket si planlagte plassering og minste avstand i forhold til:

• nabogrense
• nære bygningar
• senterlinje veg
• høgspentlinjer (luftstrekk/kabel)

Situasjonsplan skal vidare vise:

• tilkomst/avkøyrsel
• areal for parkering og uteopphaldsareal ute
• takflate
• fasadeliv
• møneretning
• tilknyting til vass og avlaupsnett (kan bli vist på eigen søknad om tilknyting)